Plasenta Nedir?
Plasenta, Hamileliğin başlangıç aşamasından doğuma kadar hem annenin sağlıklı bir hamilelik süreci geçirmesini sağlayan hem de bebeğin anne karnında düzgün bir gelişim göstermesine yardımcı olan yapı plasenta olarak adlandırılmaktadır. Hamile adaylarının sağlıklı bir hamilelik geçirmesi için bilinmesi gereken en önemli konulardan birisidir.Plasentanın oluşumu nasıldır?
Hem bebek hem de anne için hayati bir önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra, sadece hamilelik sürecinde etkin olan hamileliğin doğumla sonlanmasının ardından dışarı atılan geçici bir yapıdır. Anne ve bebek arasında tamamen kan damarları yoluyla bağlantı kuran, rahim duvarına tutunarak kendi gelişimini göstermektedir. Plasentanın sağlıklı bir gelişim göstermesi 3 haftadan sonra başlamaktadır. Sağlıklı ve doğru bir şekilde gelişim gösteremeyen plasenta, ne anne adayına hamilelik sürecinde ne de bebeğin gelişim sürecinde faydalı olabilir. Bu açıdan hamilelik sürecinde gerekli muayene ve ultrason görüntüleri ile hem bebeğin sağlıklı bir şekilde büyümesi kontrol edilmeli hem de plasentanın gelişimi gözlemlenmelidir.
Plasenta’nın Hamilelik Sürecindeki Görevi
Anne ile bebeğin en önemli birleşim noktalarından birini oluşturmaktadır. Bebeğin sağlıklı şekilde beslenebilmesi için aracı görevi gören plasenta, asıl olarak bebeğin büyümesine yardımcı hormonların en iyi şekilde salgılanmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca, annenin beslenmesinde atık ve zararlı maddeleri besin grubundan ayırarak, bebeğin bu zararlı besinleri almasını engellemektedir. Bu açıdan bebek için en iyi şekilde gelişim göstergesi sergileye ve hamileliğin sağlıklı bir şekilde devam etmesini sağlayan plasentanın görevleri, aslında plasenta nedir sorusunun da bir cevabıdır. Bebeğin büyümesinde ve gelişiminde etkili olan hormonlardan beta hCG ve progesteron gebeliğin de normal şekilde devam etmesini sağlamaktadır.
Ayrıca, annenin kanında ya da tükettiği gıdalarda görülen enfeksiyonlara karşı bir kalkan görevi gören plasenta, sadece önemli ve gerekli maddeleri bebeğe iletmektedir. Atık madde ve karbondioksit plasentanın bariyer görevi görmesi ile bebeğe iletilmeden anneye tekrar gönderilmektedir. Bunun yanı sıra, bebeğin büyümesi için gerekli su, glikoz ve oksijen gibi maddeleri esas olarak bebeğe ileten plasenta, bebek için hayati bir nitelik taşımaktadır. Bebeğin ihtiyaç duyduğu organsal görevleri üstlenen plasenta, doğuma kadar aralıksız olarak görevlerini yerine getirmektedir. Plasentanın tüm görev ve organizasyon ile ilgili bilgiye sitemiz aracılığı ile ulaşarak, detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.
Plasentanın Oluşumu ve Gelişim Süreci
Plasenta, gebeliğin başlaması ile anne ve bebeği destekleyen bir yapı olarak gelişmeye başlar. Plasenta gebeliğin ilk 12 haftasında sürekli olarak gelişimine devam etmektedir. Plasentanın oluşumu, embriyonun rahim duvarında yerleşim göstermesi ve bu yerleşim ile bazı hücreler bebeği oluştururken, bazı hücreler de plasentanın oluşumuna yardımcı olmaktadır.
Plasentanın Oluşumu
Yaklaşık olarak 3 cm kalınlığında olan plasenta, orta kısımda daha kalın bir hal alırken, kenar kısımlara doğru giderek incelir. 22 cm uzunluğunda olan plasenta, fetüs ile bir kordon yardımıyla bağlanmakta ve bu şekilde bebeğin gelişimini sağlamaktadır. Bebeğin gelişiminde ve annenin sağlıklı bir hamilelik geçirmesinde etkili olan plasenta, gelişim göstermezse bazı problemleri de beraberinde getirebilir. Bu problemlerin başında bebeğin hem zihinsel hem de bedensel gelişiminin olumsuz etkilenmesi söz konusudur. Sadece bebekte gelişme geriliği değil annenin de preklampsi gibi olumsuz bir gebelik süreci yaşamasına neden olmaktadır.
Plasentanın Gelişim Süreci
Plasenta çeşitli şekillerde anne ve bebeğe doğru gelişim göstermediği sürece zarar verebilir. Bu zararlardan birisi de plasentanın rahim ağzını kapatarak kanamaya neden olmasıdır. Bu durum tıp literatüründe previa olarak adlandırılmaktadır. İkiz bebeklerin gelişiminde de rol oynayan plasenta, bebekler arasında damarsal yol ile bağlıdır. Bu damarlar bazen bebekler arasında büyüme farklılıklarına neden olmaktadır. Bu büyüme farklılıkları bir bebek daha kiloluyken diğerinin zayıf olması gibi farklılıklardır. Plasentanın gelişimi ya da gelişiminde herhangi bir problem olup olmadığı ile ilgili en net bilgi ultrason yardımı ile uzman bir doktor aracılığında anlaşılmaktadır. Plasenta gelişim süreci ve olumsuz durumlar ultrason görüntüsü ile değerlendirilmektedir.
Plasentanın Özellikleri Nelerdir?
En önemli özelliği anne ve bebek arasındaki bağı kurarak, sağlıklı bir hamilelik geçirilmesini sağlamaktır. Plasenta yumurta ve spermin döllenmesinden sonraki aşamada oluşur ve hamilelik sürecinde bebeği koruyucu bir görev üstlenir.
Plasentanın da hamilelik ve bebek gibi normal şekilde gelişim göstermesi gerekmektedir. Aksi halde hem anne için hem de bebek gelişimi için sağlıksız koşulların oluşmasına neden olabilir. Plasenta, bebeğe bir kordon ile bağlıdır. Bu kordon üzerinden anne ile bebeğin arasında bağlantı kurarken, aynı zamanda bebeğin beslenmesini de sağlamaktadır. Bu bağa genel olarak bebeğin göbek bağı da denilmektedir. Yassı bir biçimde olan başlangıçta 22 cm uzunluğunda olabilmektedir. Fakat doğumdan sonra 25 cm çapta olarak ölçülmektedir. Bunun yanı sıra ağırlık olarak da yarım kilo bir ağırlığa sahiptir. Gebeliğin başlaması ile gelişimi de başlamaktadır.
Gelişim sürecini yaklaşık 12 hafta boyunca sürdüren plasenta, hamileliğin son bulması ile dışarıya atılmaktadır. Bu durum genellikle doğum ile mümkün olmaktadır. Genel olarak normal doğum söz konusu olduğunda anneden yaklaşık 5 dakika sonra kendiliğinden dışarı atılabilmektedir. Fakat sezaryen ile doğumda dışarı atılma şekli biraz daha değişmektedir. Sezaryen ile doğum işleminden sonra bebek anneden alındıktan hemen sonra plasenta da doktor tarafından alınmaktadır.
Sezaryen doğumlarda plasentanın kendiliğinden dışarı atılması beklenemez. Normal şartlarda ve sağlıklı bir gelişim sürecinde plasentanın özellikleri bu şekildeyken, bazı olumsuz durumlarda cerrahi operasyon yardımı ile de alınabilir. Özellikle, plasentanın rahime yapışık olma durumunda plasentanın dışarı atılabilmesi için mutlaka cerrahi bir operasyona ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durumda, doktor anında müdahale ederek, plasenta ile rahim kısmını birbirinden ayırarak, plasentanın dışarı atılmasına yardımcı olmaktadır.
Gürgan Clinic Yayın Grubu
gurganclinic.com’da yer alan içerikler yalnızca bilgilendirme amacı taşımakta olup, tıbbi tavsiye içermemektedir. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya uzman bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Güncelleme Tarihi: 14 Eylül 2023 Yayın Tarihi: 17 Mart 2022
